معرفی کتاب حاج ملاهادی سبزواری

رسالت متکلمان امامیه در طول تاریخ استنباط و تبیین آموزه‌های اعتقادی اهل بیت و دفاع از آنها در مقابل شبهات بوده است. یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین این متکلمان ملا هادی سبزواری است. او به سبب مهارت در فلسفه، با استخدام آموزه‌های فلسفی، باورهای دینی و اعتقادی را تبیین کرده است. مولف در کتاب «اندیشه‎های کلامی ملاهادی سبزواری» تلاش نموده تا آرای کلامی او را تبیین و تحلیل نماید.

این کتاب در هشت فصل سامان یافته است. در فصل نخست به شخصیت‌شناسی سبزواری پرداخته‌ شده است. اساتید، شاگردان، آثار علمی، ویژگی‌های خاص علمی و اخلاقی و روش‌شناسی کلامی او محورهای عمده کار در این فصل بوده است.

در فصل دوم، مبانی فلسفی سبزواری بررسی شده است. عمده مباحث مطرح در این فصل مربوط به امور عامه و احکام وجود از قبیل اصالت وجود، تشکیک در وجود و تقسیمات وجود است.

در فصل سوم، نظریات معرفت‌شناسانۀ سبزواری بررسی شده است. تعریف علم، اقسام علم و اتحاد عالم و معلوم از مباحث مطرح شده در این فصل هستند.

فصل چهارم، عهده‌دار تبیین نظریات سبزواری در عرصۀ خداشناسی است. در این فصل مباحث اثبات خداوند، اسما و صفات الهی، افعال تکوینی و تشریعی، فاعلیت خداوند، کیفیت حصول کثرت در فعل حق تعالی، قضا و قدر، کیفیت دخول شر در قضا و قدر الهی، عدل الهی و ارتباط آن با شرور و حسن وقبح عقلی بررسی شده است.

فصل پنجم دیدگاه‌های سبزواری در حوزۀ جهان‌شناسی را بر عهده دارد. مسئلۀ حدوث و قدم جهان، ارتباط حادث با قدیم و ترکیب موجودات جهان عمده مسائل مطرح شده در این فصل هستند.

فصل ششم به انسان‌شناسی از دیدگاه سبزواری اختصاص داده شده است. مسائلی از قبیل انسان قبل از دنیا، انسان در دنیا، حدوث و قدم نفس، رابطه نفس و بدن و اتحاد نفس با قوا و مسئله جبر و اختیار از جمله مسائل مهم این فصل هستند.

فصل هفتم عهده‌دار مباحث راهنماشناسی است. مباحثی از قبیل حسن بعثت، وجوب بعثت، معجزه و وحی، عصمت، خاتمیت، وجوب نصب امام، نحوه انعقاد امامت، امام بلافصل بعد از پیامبر، مهدویت و رجعت در این فصل بررسی شده‌اند.

فصل هشتم، به تبیین دیدگاه‌های فرجام‌شناسانۀ سبزواری اختصاص یافته است. مباحثی از جمله اقسام معاد، احوال آخرت، حقیقت مرگ، قیامت و مواقف آن، انقطاع یا عدم انقطاع عذاب، ایمان و کفر و احباط و تکفیر در این فصل بررسی شده‌اند.