کلان پروژه های گروه فلسفه کلان‌طرح‌های گروه فلسفه
تمام طرح‌های پژوهشی گروه فلسفه در قالب کلان‌طرح‌ها به انجام می‌رسد. کلان‌طرح‌ها پروژه‌های بزرگی هستند که به صورت برنامه‌ریزی شده طی مدت چندین سال یک یا چند مسئله مرتبط به یکدیگر را در یک شاخه علمی پیگیری می‌کند با این هدف که بتواند در پایان برنامه، آثاری مبنایی و مرجع در آن رشته علمی بر جای گذارد. از این رو، از چند سال گذشته در پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی چندین کلان‌طرح برنامه‌ریزی شده است که عبارتند از:
الف) کلان‌طرح فلسفه زبان و علم اصول
تعامل فکرى میان سنت‏ها و حوزه‌‏هاى فکرى مختلف و سنجش و مقایسه آنها بسیار سودمند است، به‌ویژه از این جهت که مى‌‌توان در فرایند تعامل و تضارب آرا به نتایج نوین در جهت شناخت ضعف‏ها و توانایى‌‏هاى سنت‏هاى فکرى اصیل دست یافت.
 بى‏‌تردید علم اصول فقه از غنى‌‏ترین میراث‌های حوزه ‏هاى علمیه شیعه است. بخش مهمى از این علم مربوط به تهیه و تنظیم قواعد عام زبانى استنباط حکم شرعى از دلیل لفظى است. این بخش که بسیار غنى و در‌عین‌حال ناشناخته است، تاکنون به‌شایستگی عرضه نشده است.
 نکته دیگر اینکه در سنت فلسفى مغرب زمین چندی است که فیلسوفان در باب زبان و ربط و نسبت آن با واقعیت و ذهن تحقیقاتی کرده و به نتایجى نیز دست یافته‌‏اند و این دستاوردها امروزه مورد توجه عالمان رشته‏هاى علوم انسانى است  .از این‌رو، سنجش و مقایسه این دو حوزه مهمّ فکرى از منظر فلسفى مى‏تواند به تعامل این دو حوزه و بهره‏گیرى علم اصول از حوزه‏هاى معرفتى ناظر به زبان منتهى شده و به بالندگى و توانمندسازى آن در جهت تولید علم و نظریه‏پردازى بینجامد.  براى تحقق چنین هدفى، کلان‌طرح «فلسفه زبان و علم اصول» طراحى شده و به مرحله اجرا در آمده است که به برخى از مراحل آن اشاره مى‌‏شود:
* برنامه‌های در دست اقدام
الف) تهیه مجموعه مقالات تألیفى و ترجمه‌‏اى در دو سطح
ب) معرفىِ چشم اندازها، کلیات و قلمرو مباحث زبانى در علم اصول و فلسفه تحلیلى؛
ج) ورود به مباحث مهم فلسفى که در این دو حوزه طرح شده‏اند؛ از قبیل مسئله معنا، دلالت، قصد، وضع، افعال گفتارى و... ؛
د) ترجمه کتاب‏هاى اصلى و تأثیرگذارِ فلسفه تحلیلى جهت انتقال درست و صحیح این مکتب و بومى‌‏سازى آن؛
ه) تألیف کتاب در قالب پروژه ‏هاى تحقیقى در باب موضوعات مختلف فلسفى مربوط به حوزه زبان به صورت سنجش و مقایسه؛
و) برگزارى نشست‏هاى علمى و میزگردهایی با محوریت فلسفه تحلیلى و علم اصول؛
ز) طرح پرسش و اقتراح از صاحب نظران به‌منظور استفاده از آرای گوناگون.

 *
طرح‏هاى پژوهشی فعال در این کلان‏‌طرح‌
  1. افعال گفتارى در فلسفه تحلیلى و علم اصول، محمدعلى عبداللهى؛
  2. نظریه معنای دیویدسون، علی صبوحی؛
  3. انتساب باور و دیدگاه ارجاعی، احمدرضا همتی؛
  4. اسم‌های اشاره و ضمایر در فلسفه زبان، ساجد طیبی؛
  5. نشانگری صلب و ضرورت؛ ساجد طیبی؛
  6. درآمدی بر فلسفه نظریه احتمالات، محمود مروارید؛
  7. برون‌گرایی در محتوای حالات ذهنی، محمود مروارید؛
  8. معناشناسی واژگان دال بر نوع‌های طبیعی، مصطفی مهاجری؛
  9. استدلال‌های کریپکی برای نظریه حکایت مستقیم، هاشم مروارید؛
  10. بررسی ونقد دیدگاه کریپکی درباره پیروی از قاعده شکاکیت معنایی و امتناع زبان خصوصی؛ جعفر مروارید؛
  11. گزاره‌های شرطی و واجب مشروط در اصول فقه، علیرضا محمدی؛
  12. تحلیل متعلق امر، علیرضا محمدی؛
  13. مجموعه مقالات فلسفه تحلیلی (ترجمه)، گروه مترجمان؛
  14. درآمدی بر فلسفه نظریه احتمالات، محمود مروارید؛
  15. مجموعه گفت‏وگوها و نشست‌های فلسفه زبان و علم اصول؛
  16. تدوین کتاب دانش‌های زبانی: مجموعه مقالات کلان‌طرح فلسفه تحلیلی و علم اصول؛ جمعی از نویسندگان
گفتنی است بیشتر این طرح‌ها به اتمام رسیده و یا در شرف اتمام است.
    
 
ب) کلان‌طرح رابطه نفس و بدن
    اهمیت نفس و شناخت آن به دلیل نتایج مهمى که بر آن بار مى‏شود همواره مورد توجه فیلسوفان بوده است؛ اما در سال‏هاى اخیر ذهن [mind] و فرایندهاى ذهنى و ماهیت آن توجه بسیاری از فیلسوفان مغرب زمین را به خود جلب کرده است، تا آنجا که قرن بیست و یکم را قرن فلسفه ذهن نامیده‏اند و تلاش مى‏شود مسائل فلسفى مهم با توجه مجدد به مسئله ذهن حل شود.  بدین لحاظ، از چندین سال پیش کلان‌طرح «فلسفه نفس» در پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی تهیه شده است. برخى از پژوهش‌هایی که در این کلان‏طرح‌ پیش‏بینى شده یا به انجام رسیده عبارتند از:
  1. فرهنگ اصطلاحات علم النفس اسلامى و فلسفه نفس معاصر غربى؛
  2. تاریخ علم النفس اسلامى؛
  3. درآمدى بر علم النفس اسلامى؛
  4. علم النفس اسلامى حکماى مسلمان؛
  5. پرداختن به آثار اصلى فلسفه نفس جدید.

     * طرح‏هاى فعال در این کلان‏‌طرح‌:
  •     مسئله آگاهی در فلسفه ذهن، یاسر پوراسماعیل؛
  • قوای نفس و ماجولاریتی ذهن، یاسر پوراسماعیل؛
  • درآمدی بر مسئله نفس و بدن در نظام حکمت صدرایی، هادی موسوی؛
  • کیفیات ذهنی و مقایسه آن با آرای فیلسوفان مسلمان؛ احمدرضا همتی مقدم و یاسر پوراسماعیل.
 
  • آثار منتشر شده از این کلان‌طرح:
        1. نظریه‌های مادیانگارانه ذهن؛ بررسی و نقد نظریه‌های فیزیکالیستی در فلسفه ذهن؛ احمدرضا همتی و علی صبوحی.
  1. نوخاستگی و آگاهی، یاسر خوشنویس؛
  2. درآمدی به فلسفه ذهن، ترجمه مهدى ذاکرى؛
  3. کتاب‏شناسى توصیفى فلسفه نفس؛ محمد ملکی؛
  4. مجرد سیال؛ بررسی چگونگی تجرّد نفس با تغیّر آن؛ علیرضا اسعدی؛
  5. مسیحیت و مسئله ذهن و بدن؛ گروه مترجمان
  6. اسلام و مسئله نفس و بدن؛ جمعی از نویسندگان
  7. مجموعه مقالات همایش بین المللی آموزه‌های دینی و مسئله نفس و بدن (جلد اول): نفس و بدن در متون دینی؛ جمعی از نویسندگان
  8. مجموعه مقالات همایش بین المللی آموزه‌های دینی و مسئله نفس و بدن (جلد دوم): نفس و بدن در فلسفه مشاء و حکمت متعالیه (1) ؛ جمعی از نویسندگان
  9. مجموعه مقالات همایش بین‌المللی آموزه‌های دینی و مسئله نفس و بدن (جلد سوم): نفس و بدن در فلسفه مشاء و حکمت متعالیه (2) ؛ جمعی از نویسندگان
  10. مجموعۀ مقالات همایش بین‌المللی آموزه‌های دینی و مسئلۀ نفس و بدن (جلد چهارم): نفس و بدن در الهیات تطبیقی؛ جمعی از نویسندگان
  11. مجموعۀ مقالات همایش بین‌المللی آموزه‌های دینی و مسئله نفس و بدن (جلد پنجم): نفس و بدن و مسئله معاد؛ جمعی از نویسندگان
  12. مجموعه مقالات همایش بین‌المللی آموزه‌های دینی و مسئله نفس و بدن (جلد ششم): نفس و بدن پیش و پس از مرگ؛ جمعی از نویسندگان
  13. مجموعه مقالات همایش بین‌المللی آموزه‌های دینی و مسئله نفس و بدن (جلد هفتم): نفس و بدن در اخلاق و انسان‌شناسی؛ جمعی از نویسندگان
  14. نظریه کارکردگرایی در فلسفه ذهن؛ گروه مترجمان
  15. نظریه دوگانه‌انگاری و رفتارگرایی در فلسفه ذهن؛ گروه مترجمان
  16. نظریه این‌همانی در فلسفه ذهن؛ گروه مترجمان
  17. نظریه حذف‌گرایی در فلسفه ذهن؛ ترجمه یاسر پوراسماعیل
  18. درآمدی به فلسفه عمل؛ مهدی ذاکری.
ج) کلان‏‌پروژه «توانایى ‏هاى فلسفه اسلامى و ربط و نسبت آن با حیات سیاسى‏ ـ اجتماعى»:
     این طرح در پی تأکید مقام معظم رهبرى در جمع بعضى از فرهیختگان مبنى بر تبیین و تعیین ربط و نسبت فلسفه اسلامى با حیات اجتماعى‌ ـ سیاسى، در پژوهشکده شکل گرفت و طرح تفصیلى آن تهیه و مراحل اجرایى آن مشخص گردید. این طرح بر آن است تا نشان دهد توانایى ‏ها و کاستى ‏هاى فلسفه اسلامى به ویژه در ربط و نسبت آن با حیات بشرى چیست. براى رسیدن به این مقصود در مرحله نخست باید دید ماهیت و حقیقت فلسفه اسلامى چیست و از واژه «فلسفه اسلامى» چه چیزى اراده مى ‏شود.      براى تحقق هدف مذکور و پیشبرد موضوع، کارهاى متعددى به شرح زیر در نظر گرفته شده است:
     - اجراى طرح‏هاى پژوهشى با موضوع «چیستى فلسفه اسلامى» و موضوعات مربوط به آن؛
     - اجراى طرح‏هاى پژوهشى با موضوع «توانایى‏هاى فلسفه اسلامى و ربط و نسبت آن با حیات اجتماعى ـ سیاسى»؛
     - تألیف و ترجمه مجموعه مقالات؛
     - برگزارى نشست‏ها و گفت‏وگوهاى علمى.

     * طرح‏هاى فعال این کلان‏‌طرح:
1. مجموعه مقالات چیستى فلسفه اسلامى، گروه محققان؛
2. تأثیر طبیعیات بر فلسفه اولى، سعید انوارى؛ (در دست انجام)
3. قلمروهای هستی در فلسفه تحلیلی؛ محمد‌امین احمدی (در دست انتشار)
* آثار منتشر شده از این کلان‌طرح:
1. کتاب‌شناسی توصیفی مکتب تفکیک، هادی ربانی؛
2. تأثیر گناه بر معرفت از دیدگاه آگوستین، زهرا پورسینا
 3. تأثیر گناه بر معرفت از دیدگاه غزالی، زهرا پورسینا
4. درآمدی بر چیستی فلسفه اسلامی؛ به‌کوشش ابراهیم علی‌پور
5. چیستی فلسفه اسلامی؛ یارعلی کردفیروزجایی.
6. فلسفه هنر ابن‌سینا؛ هادی ربیعی.
د) کلان‌طرح «چیستی عرفان شیعی»:
با نظر به گسترش روزافزون عرفان‌های کاذب در دورهٔ معاصر و رواج شبهه‌های گوناگون، ضرورت توجه بیشتر به سنت عرفان ناب شیعی و معرفی آن به نسل‌های جدید احساس می‌گردد که کلان‌طرح جدیدی با عنوان «چیستی عرفان شیعی» با هدف معرفی عرفان اصیل اسلامی و آسیب‌شناسی عرفان‌های نوظهور در گروه فلسفه طراحی شده است که تاکنون در این راستا پژوهشی با عنوان «تصویر امامان شیعه در متون زهد و تصوفِ نخستین» نهایی شده و در آیندهٔ نزدیک منتشر خواهد شد و پژوهش دیگری با عنوان «چیستی عرفان شیعی» در دست تدوین است و برای پژوهش‌های دیگر نیز طرح‌هایی آماده شده است.
* برخی از طرح‌های تک‌نگاری‌شده در گروه فلسفه
1. مأخذشناسی فلسفۀ غرب (جلد اول)                                           
2. مأخذشناسی فلسفۀ غرب (جلد دوم)
3. درآمدی بر انسان‌گرایی در غرب 




 
 
امتیاز دهی
 
 

بيشتر

پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط

پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط
بيشتر
[Control]
تعداد بازديد اين صفحه: 3062
يكشنبه 6 مهر 1399 10:22:39
خانه | بازگشت |
Guest (PortalGuest)

پژوهشکده فلسفه و کلام
مجری سایت : شرکت سیگما